Historie van horlogerie-juwelier Camps

Een korte historie van horlogerie-juwelier Camps 1914-2014

In 2014 bestaat juwelier Camps te Venray precies honderd jaar. In die honderd jaar hebben drie generaties Campsen aan het roer gestaan van het bedrijf. Onderstaand volgt een chronologische beschrijving van de geschiedenis van horlogerie-juwelier Camps gedurende deze periode.

De eerste generatie 1914-1962: Henri Camps

Op 28 juli 1914 werd Henri Camps (1892-1978) – toen tweeentwintig jaar oud – bij de Waarborg voor Goud- en Zilverwerken te Maastricht officieel ingeschreven als handelaar in goud en zilver. Zijn zaak – onder de naam Horlogerie H. Camps en gevestigd aan de Grootestraat 16 te Venray – ging van start. Een belangrijk moment voor hem, maar deze datum is ook in groot historisch verband bijzonder. Het is namelijk exact de datum dat de Eerste Wereldoorlog uitbrak.

Henri Camps startte zijn bedrijf dus in een zeer onzekere tijd. Zou Nederland neutraal blijven of worden betrokken in de oorlog? En zelfs als Nederland neutraal bleef, hoe zou het land het dan economisch vergaan? Ondanks deze ontwikkelingen en onzekerheden ging Henri Camps van start met zijn zaak en kon er zijn boterham mee verdienen. Zijn familie was overigens geen onbekende in het juweliersvak. Zijn ouders en dan vooral zijn moeder hadden tot 1902 namelijk al gehandeld in goud en zilver.

Henri Camps adverteerde vrijwel wekelijks in de lokale krant Peel & Maas. Dit waren de ene keer korte reclames van enkele regels tekst die tussen de nieuwsberichten werden geplaatst. De andere keer waren dit apart omkaderde advertenties, veelal alleen bestaande uit tekst. Het assortiment bestond in deze begintijd uit horloges, klokken, barometers en sieraden. In 1919 verscheen de eerste advertentie met een tekening (zie figuur 1). Deze advertentie viel zo in de smaak dat deze tot ver in de jaren vijftig regelmatig terugkeerde en zelfs tegenwoordig nog in carnavalskranten wordt gebruikt.

In 1921 kreeg de horlogerie zijn eerste telefoonaansluiting: telefoonnummer 52. In de jaren twintig timmerde Henri Camps verder aan de weg. In 1925 behaalde hij het Rijksdiploma als Meester Horlogemaker. Ook breidde hij het assortiment van de zaak uit: er werden voortaan ook grammofoons, muziekdozen, vulpennen en brillen verkocht. Vanaf 1928 adverteerde hij met de toevoeging gediplomeerd opticien.

Het ging Henri blijkbaar voor de wind met zijn zaak want op 19 oktober 1929 berichtte de Peel & Maas dat hij een verbouwing van zijn winkel en woonhuis had gegund aan Joh. Sassen. Wederom een bijzonder gevoel voor timing want nog geen tien dagen later vond de beurskrach in New York plaats, het begin van de Grote Depressie. Om onbekende redenen, maar wellicht speelde de depressie hierin een rol, heeft Joh. Sassen de verbouwing nooit uitgevoerd want in 1935 verscheen een kort bericht in de Peel & Maas dat de verbouwing was gegund aan H. Oudenhoven. Deze verbouwing werd uiteindelijk in 1936 voltooid, zeven jaar na de eerste aankondiging. Het resultaat moet bijzonder fraai zijn geweest: “De aanblik, die het exterieur aanbied met het glanzende zwarte marmer en de bronzen lijsten, geven reeds een rustigen soliden indruk waarbij de practische etalageruimte te overbied om de vele artikelen ten gerieve van het publiek ten toon te zetten, welke artikelen met hun vorm en glans het donkere zwart weer breken en des te beter doen uitkomen.”

Peel & Maas, 11 april 1936.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog ging het leven en de zaak in eerste instantie gewoon door. Dit veranderde in oktober 1944. Venray lag plotsklaps op de frontlijn en tijdens de Slag om Overloon vielen geallieerde bommen op Venray. Eén van deze bommen viel op het woonhuis van Henri Camps, dat pal naast het winkelpand stond. Hierbij overleed Henri’s vrouw Anna. Het woonhuis was volledig verwoest en het winkelpand zwaar beschadigd.

Henri herstelde het winkelpand zo goed en zo kwaad als kon en ging verder met zijn leven en zijn zaak. In 1947 gunde hij de herbouw van het winkelpand aan dezelfde aannemer als die hij in 1936 ingeschakeld had. Voor een bedrag van 42.000 gulden mocht H. Oudenhoven de klus uitvoeren. Wederom trad er echter vertraging op in de uitvoering en werden de plannen gewijzigd. Want in maart 1950 toog Henri Camps met de architect naar café De Swaen voor een openbare aanbesteding van de herbouw. De geboden bedragen varieerden tussen 69.000 en 75.000 gulden. Deze waren blijkbaar boven budget want Henri besloot de aanbesteding aan te houden. Uiteindelijk gunde hij de opdracht aan een bouwbedrijf uit Helmond en in november 1951 was de herbouw klaar.

Gedurende de jaren vijftig ging Henri verder met zijn zaak. Inmiddels stonden er twee potentiële opvolgers klaar: zonen Joos en Pierre. Joos koos er uiteindelijk voor om een eigen juwelierszaak in Wychen op te zetten. Zoon Pierre nam in januari 1963 de bestaande zaak in Venray over. Een tweede generatie Camps ging aan de slag.

De tweede generatie 1963-1995: Pierre Camps

Pierre Camps (geb. 1930) was de zesde zoon van Henri Camps. Pierre had in de jaren vijftig een opleiding als horlogemaker en opticien gevolgd en was in de zaak van zijn vader gaan werken. Op 1 januari 1963 nam hij de zaak officieel over. Samen met zijn vrouw Irene – waar hij in mei 1963 mee trouwde – runde hij de zaak. Een nieuwe generatie heeft andere ideeën en Pierre gaf dan ook een andere invulling aan de zaak dan zijn vader. Zo kwam er minder nadruk op horloges en verdween de term “horlogerie” langzaam uit de advertenties. Daarvoor in de plaats kwam de term “juwelier” en later zelfs soms “diamantair”. Daarnaast werden de optiekactiviteiten meer apart gezet van de juweliersactiviteiten. Er kwamen aparte advertenties voor optiek en juwelier.

De grotere nadruk op sieraden blijkt ook uit de shows die vooral in de jaren zeventig werden georganiseerd: een modeshow in samenwerking met kledingwinkel Thomassen, een demonstratie van diamantslijpen in de winkel, een klokkenshow in de schouwburg in Venray en een grote regionale modeshow in de schouwburg in Venlo.

In oktober 1976 werd het logo gemoderniseerd. Ook werd er meer aandacht besteed aan de vormgeving van de etalages. Dit laatste resulteerde in het winnen van een etalagewedstrijd van het Japanse horlogemerk Seiko. In 1977 mocht Pierre Camps hierdoor een bezoek brengen aan de fabrieken van Seiko in Japan. En niet alleen het logo en etalages werden aangepakt, ook was er de wens om het interieur en exterieur te verbouwen. In 1978 was dit dan zover: er werd grondig verbouwd waarbij de optiek voortaan in een aparte winkelruimte werd ondergebracht. Ook deze verbouwing had zo zijn eigen verhaal. Er waren twee aannemers geïnteresseerd om het werk uit te voeren: bouwbedrijf Verhoeven en bouwbedrijf Janssen. Beiden vroegen ongeveer hetzelfde bedrag en beiden waren goede klanten van de juwelierszaak. Pierre loste het keuzedilemma op door een notaris een lootje te laten trekken. Het werd zo Janssen.

Juwelier Camps kwam ook in aanraking met inbraken en criminaliteit. In 1967 bood een onbekende man een zegelring te koop aan. Pierre herkende de ring direct en vroeg de man in de middag terug te komen. Toen deze terugkeerde kon de politie hem inrekenen voor heling. Een aantal keren werd er ingebroken. In 1974 werd voor 80.000 gulden aan sieraden gestolen. Enige tijd later, toen zeer dik anti-inbraakglas voor de etalages werd gebruikt, lukte het inbrekers om met een mokerhamer een gat in de ruit te slaan. Hun buit was echter beperkt tot enkele ringen.

De jaren zeventig waren een welvarende tijd, of zoals Pierre Camps het later vaak aanduidde “de bomen groeiden tot in de hemel”. De jaren tachtig zouden heel anders worden. Begin jaren tachtig sloeg de Nederlandse economie volledig om: huizenprijzen zakten in, er ontstond massale werkeloosheid en consumentenbestedingen volgden de negatieve trend. Ook juwelier Camps kreeg het financieel zwaar en het werd steeds lastiger om de eindjes aan elkaar te knopen. De bank eiste maatregelen. Op dat moment werkten er vier mensen in de werkplaats die reparaties en dergelijke uitvoerden. In 1982 werd besloten om van drie mensen uit de werkplaats afscheid te nemen, mede doordat er steeds minder reparaties binnenkwamen. In 1985 werden de optiekactiviteiten verkocht aan Sjang van Gasselt. Sjang mocht zijn activiteiten onder de naam Camps Optiek voortzetten maar voortaan huurde hij de winkelruimte van Pierre. In deze jaren werden ook regelmatig opruimingen gehouden om de juweliersvoorraad zo klein mogelijk te houden en overjarige modellen op te ruimen. Het aantal shows en exposities die werden georganiseerd werd beperkt. Zo lukte het de financieel moeilijke jaren tachtig door te komen.

In de jaren negentig verbeterde de situatie. Pierre en Irene maakte hiervan gebruik door weer meer speciale acties te organiseren. In 1991 stonden poppen in Noordlimburgse klederdracht in de etalages, behangen met sieraden van Camps. In 1993 werden speciale sieraden tentoongesteld die later in een Tros televisieprogramma werden geveild ten behoeve van de bouw van een school in Guatamala. Maar vooral de diamantshows werden een succes en werden meerdere jaren achtereen gehouden. Inmiddels begon Pierre tegen de 65 jaar te lopen. Was er een opvolger uit de familie beschikbaar of zou hij de zaak aan iemand anders moeten gaan verkopen? Er bleek een opvolger aanwezig te zijn in de persoon van zoon Henri.

De derde generatie 1996-heden: Henri Camps

Henri Camps (geb. 1965) was de oudste zoon van Pierre en vernoemd naar zijn grootvader. Hij volgde de horlogevakmakersschool in Hoorn en de opleiding tot goud- en zilversmid in Antwerpen. Voordat hij in de zaak van zijn vader ging werken, werkte hij bij juweliers in Heemstede, Gouda en Zoetermeer. Dit laatste was vooral om zelfstandig ervaring en nieuwe ideeën op te doen, los van wat “in de zaak thuis” gebruikelijk was. In 1993 ging hij in de zaak van zijn vader aan de slag. In januari 1996 nam hij officieel de zaak over. Pierre houdt dan op met werken maar moeder Irene werkt nog door tot 2002. Henri’s vrouw Marly gaat vanaf 1998 ook in de juwelierszaak werken.

Henri gaat door met de speciale shows en acties. In 1997 haalt hij de derde prijs voor de mooiste etalage van winkelcentrum Venray. In 1998 exposeert kunstenares Mieke van Uden met bronzen beelden in de zaak. In 1999 wordt een speciale actie georganiseerd waarbij klanten al voor de officiele introductie euromunten kunnen aanschaffen. En in 2005 vind de prijsuitreiking van een landelijk event van Seiko plaats bij Henri Camps juwelier.

Qua uitstraling van de juwelier brengt ook Henri zijn eigen ideeën mee. Het logo wordt aangepast en als naamgeving wordt “Henri Camps Juwelier” gekozen. In 1999 wordt het interieur gefacelift door het gebruik van lichtere kleuren. De ambitie is echter een grondige verbouwing. Dit wordt in 2008 gerealiseerd waarbij de winkelindeling volledig op de schop gaat en alle winkelmeubels worden vervangen.

In 2009 viert Frans Timmermans zijn veertig jarig arbeidsjubileum bij juwelier Camps. In 1969 was hij als zestienjarige jongen in de werkplaats begonnen met de reparatie van horloges en het op maat maken van sieraden. Begin 2013 heeft de financiële crisis echter ook zijn weerslag op juwelier Camps. Er moest afscheid worden genomen van een van de verkoopsters. In afgeslankte vorm ging de zaak verder.

Tot slot

Horlogerie-juwelier Camps heeft nu bijna honderd jaar bestaan. In haar geschiedenis zijn er zowel hoogte- als dieptepunten geweest. Maar telkens heeft een nieuwe generatie Camps de zaak door nieuwe ideeën en hard werken verder gebracht en voortgezet. Wellicht voor de volgende honderd jaar?

Geraadpleegde bronnen

Rooynet: www.rooynet.nl

Archief Peel & Maas: venray.courant.nu

Regionaal Historisch Centrum Limburg:
– Archief Kantoor van de Waarborg van Zilveren en Gouden Werken te Maastricht
– Archief Kamers van Koophandel en Fabrieken te Tegelen, Venray en Venlo

Privéarchief Camps

Over de auteur

Camiel Camps is zoon van Pierre Camps en broer van Henri Camps, de huidige eigenaar van de juwelierszaak. Camiel Camps is werkzaam als marktonderzoeker bij GfK Intomart. Hij heeft een doctoraal bedrijfseconomie behaald aan de Universiteit van Tilburg en in deeltijd een cum laude bachelordiploma geschiedenis aan de Universiteit Utrecht.

Provincie Limburg

Gouverneur Theo Bovens overhandigde zaterdag 11 juli namens Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander de oorkonde die bij het predicaat Hofleverancier hoort aan Juwelier Henri Camps V.O.F. bij gelegenheid van de viering van het 100-jarig bestaan van dit bedrijf: “Hiermee mag juwelier Henri Camps – als álleréérste ondernemer in Venray – zijn gevel gaan opsieren met het prachtige koninklijke wapen. Een primeur waar niet alleen de burgemeester trots op mag zijn, maar heel Venray, én bovenal natuurlijk de hele familie Camps. Proficiat!.”